|
Nemo belangenvereniging van
wandelaars
OPEN BRIEF AAN DE INRICHTERS VAN
NEDERLAND GEEF
DE WANDELAAR HET RECHT OM TE STRUINEN CREËER
MARGES VOOR DE WANDELAAR! Struinen betekent letterlijk: 'snuffelend rondlopen of men iets van zijn gading kan vinden'. Het is een ander woord voor 'niksen'. In Nederland kun je op veel manieren niksen. Het is opvallend hoe negatief en bijna crimineel de verschillende betekenissen van 'niksen' gekleurd zijn. Struinen speelt zich blijkbaar af in het half-illegale, grijze circuit. Struiners zijn vrije wandelaars die graag zwerven, grasduinen, rondhangen, afschuimen, vrijbuiten, banjeren, darren, dalven, scharrelen, flaneren, vagebonderen, landlopen, leeglopen, lanterfanten en loslopen. Het is duidelijk dat mensen die een doel voor ogen hebben (en een drukke baan), de gemarkeerde en gebaande paden lopen en geen zin of tijd hebben om te struinen. Niksen Elke mens zit op zijn tijd te niksen. Doelloosheid is een primaire menselijke behoefte. Het hele sociale, maatschappelijke en economische leven produceert voortdurend doel, zin en betekenis. Identiteit, status en positie bepalen wie subject, genitief, medewerkend of lijdend voorwerp is in het vastgestelde dagelijkse tijdsbestek. Vrije tijd begint bij het loslaten van deze grammaticale hiërarchie en het toelaten van zinloosheid, doelloosheid en leegte. Voorwaarde voor creativiteit is immers de 'leegte'; pas dan kan de eigen zingeving weer naar boven drijven: je eigen lichaamstaal; via het licht ontdek je je ogen; via klank je oren; via geur je neus; in het landschap je levensgeschiedenis. Creativiteit leidt tot herschepping/recreatie. Van 'iemand', wordt je weer 'niemand'. Niemand, in het Latijn 'nemo', is altijd een geuzennaam voor reizigers geweest (Odysseus bij de Cycloop, captain Nemo). Recreatie is in deze zin een reis naar Niemandsland. Calvinistisch landschap Het Nederlandse landschap is niet bedoeld om te niksen. Eeuwenlang Oranjegezind watermanagement, polderbeheer en dijkverzwaring hebben een calvinistisch landschap geschapen waarin alle economische functies van Godswege gepredestineerd zijn, tot en met de Betuwelijn en de HSL. De kost gaat voor de baat uit. Doelloosheid en leegte is synoniem aan brekende dijken, verderf en zondigheid: elke generatie Nederlanders bouwde dus dijken, dammen en hekken, en verdreef zo het kwaad. De dijken werden steeds opgehoogd zodat de natuur- en landschapswaarden van de dijken vernield werden. Na één verschoven veendijk (zonder bomen) moeten nu alle bomen op de Nederlandse dijken gekapt worden. De god van Nederland houdt niet van natuur. Binnen de dijken werd het landschap uitgedacht en benoemd tot de christelijke functies wonen, werken en vrije tijd. Later kwam de functie 'natuur' erbij om het geheel te completeren als een oudtestamentisch paradijs; ook de natuur werd uitgedacht en behekt. Natuur als schaamlap Doordat het landschap en de natuur was uitgedacht, was de eigen zingeving van natuur en landschap totaal verloren. De geïsoleerde natuursnippertjes werden niet met elkaar verbonden en het landschap leek nergens meer op (overal mais). De geschiedenis van de mensen in het landschap was uitgewist. De herrie was niet om aan te horen (vliegtuigen, auto's) en het stonk vreselijk (mest, uitlaatgassen). Als compensatie voor het verloren landschap werd recreatie uitgedacht. Landschapsparken, waardevolle cultuurlandschappen en oernatuur dienden om de natuur- en cultuurwaarden van het verleden te vervangen. Het netwerk van recreatieve langeafstandswandelpaden van Stichting Wandelplatform-LAW (LAW’s; officieel overheidsbeleid) als excuus voor alle opgeofferde paden door genadeloze ruilverkavelingen; sinds de oorlog verdween meer dan 90%. Nog steeds is de aanleg van een LAW een startsein om overige paden in het gebied op te heffen of te asfalteren. Struinnatuur Recreëren werd in plaats van niksen, een verplichte excursie en pelgrimstocht naar de overgebleven resten van zingeving en betekenis. Nostalgie op de museumboerderij, revalideren op de zorgboerderij, jeugdgevoelens in het beschermde dorpsgezicht, erotiek in de duinpannen, depressie en agressie in het voor snelwegen of luchthaven gekapte bos en rouw in de ecologische berm na het zoveelste verkeersongeluk. De slimme bedenkers van deze product-marktcombinaties kwamen op het idee dat zelfs het 'niksen' uitgedacht kon worden in het product 'struinnatuur' en er verschenen overheidsnota’s over ‘struinnatuur’. Een gotspe! Wie heeft ooit gevraagd om struinnatuur? Het begrip is bedacht door de ontwerpers en beheerders van de nieuwe natuur om hun product aan de man te brengen. Alsof het struinen ontstaat vanuit landschapsvisies, tekenprogramma's en marketingconcepten. Er zijn zelfs al struinarrangementen en struinpannenkoeken. De politici en recreatie-ondernemers moeten afblijven van het begrip struinen! Struinen zit tussen je oren, het begint in je huiskamer als een luis in je pels. Het jeukt. Je gaat er van lopen. Wat
wil de vrije wandelaar? Hoe kan een vrije wandelaar zich bewegen in een land waarin alles voor hem wordt uitgedacht. Waar alles te koop is, zelfs struinnatuur. Wat wil die vrije wandelaar? Hij wil niks. Er is gewoon te veel van alles. Beste inrichters van Nederland, vrije wandelaars zoeken de marge! De spaties tussen uw mooie woorden, de stopwoorden tussen uw volzinnen. Ze lijken op kinderen die op zandhopen spelen tussen de nieuwbouwwijken voordat ze veranderen in artistieke speelplaatsen. Vrije wandelaars moeten het hebben van wat buiten uw gezichtsveld valt, waarin u zich niet interesseert en wat u vergeten bent. Daarom zeggen ze ook niet waar ze lopen, maar u hoort wel hun pijnkreet wanneer ze hun vertrouwde plekken verliezen, zoals bij Ruigoord en bij IJburg. Als ze u willen aanwijzen waar je nog kunt struinen, komt u met bulldozers, informatieborden, hekken en andere inrichtingsmaatregelen. U graaft geulen waardoor doorgaande wandelingen niet meer mogelijk zijn. U plaatst hekken en beperkte ingangen waardoor vrije toegang niet meer kan. Door uw drastische en drassige vorm van terreinbeheer vernielt u de sporen van vele generaties wandelaars. Ook uw aangelegde moerassen verdrijven de wandelaars. Zonering gebruikt u als eufemisme voor afsluiting. Kijknatuur, een slinkse wijze van afsluiting, noemt u openstelling. Natuurparken zijn vaak een alibi voor ondoorzichtig beheer en prinselijke jachtprivileges. Wandelorganisaties worden zelden betrokken bij beheer en inrichting, het gaat over hun en zonder hun. Door uw slimme arrangementen moet er voor de vrije natuur betaald gaan worden. Wie komt nog op voor de gratis, openbare en toegankelijke ruimte in uw geprivatiseerde natuurgebieden? Uw struinnatuur levert geen vrijheid, maar vereist juist nog meer toezicht, zorg en begeleiding. De wandelaars dienen zich maar te voegen naar uw concepten, waarden, normen. Wandelaars worden afnemers van uw producten en klanten van de BV Nederland, die nu ook in natuur handelt. In
de tijden van de pest Na de bittere tijden van de varkenspest, BSE, MKZ en de vogelpest wordt pijnlijk duidelijk hoe klein de marge is waarin de wandelaar zich vrij kan bewegen: in de spaarzame ecologische linten, langs het schaamgroen van de buitenwijken, door de ecologisch beheerde landschapsparken en recreatiegebieden, door het museumlandschap of de kunstmatig aangelegde oernatuur. De wandelaar is een scharrelkip geworden die mag scharrelen en kuieren in een afgepaste ruimte, terwijl de grootste ruimte voor de legbatterijen gereserveerd is. Binnen klaphekken en schrikdraad is de wandelaar een wildgrazer geworden, net als het heckrund of het Poolse konikspaard; één vermoeden van MKZ in de buurt betekent letterlijk het einde. De wandelaar is dus vogelvrij voor de inspecteurs en de dierendoders. Net als varkens worden wandelaars om economische redenen opgesloten in reservaten en voorgeschreven gemarkeerde wandelroutes, waar ze elkaar verdringen en elkaars hakken stuk trappen. Wandelaars, scharrelkippen, wildgrazers en de overgebleven Schoonderbeker schapen zijn lotgenoten geworden. Overlevenden uit een voorbije tijd, fotomateriaal voor musea en websites, maar verdreven uit het landschap waar ze thuishoorden. Naar
de achterkant van Nederland! Daarom ontlopen de vrije wandelaars u en uw beheerders; ver weg naar de achterkant van Nederland; naar de rafelranden van steden; de verruigde en verwaarloosde gebieden; alle gebieden waar zingeving afgebladderd is, die vergeten zijn door de god van Nederland; de overwoekerde grasdijken, de verwilderde achtertuinen, de exotische planten in de havens, de rijk begroeide gifgronden, onbeheerde grensgebieden, verlaten industrieterreinen. En vooral alle per ongeluk onuitgewiste sporen van ons verleden en onze jeugd: de vrijerslaantjes, kerkepaden, schapedriften, galgepaden, jaagpaden, dodenpaden, tiendwegen, karrensporen, schouwpaden, achterommetjes, slootranden, bermen, laarzenpaden, kruipsporen, modderpaden, sluipwegen, grenswegen, puinwegen, weidepaden, tuinpaden, oeverpaden, slaperdijken, zomer/winterdijken, bandijken, wildsporen, smokkelpaden, herderspaden, kronkelpaadjes, slijtpaden, knuppelwegen, kooipaden, houtkaden. Wat
vraagt de vrije wandelaar? U heeft het zo goed voor met de recreant en de wandelaar. Geef het landschap terug aan de vrije wandelaar! Creëer niemandsland, marges, vrijplaatsen; durf te verwaarlozen; laat de natuur met rust, ook in en om de steden, bij de mensen. Zandhopen in plaats van kinderspeelplaatsen, boomstammen en rioolbuizen i.p.v. kunststoffen speeltuig. Weg met de wipkippen! Inrichters van Nederland: creëer marges voor wandelaars! Bescherm de onverharde paden en bevorder de toegankelijkheid van het landelijk gebied voor de wandelaar. Elk landschap krijgt de wandelaars die het verdient. Peter Spruijt Nemo,
vereniging van vrije wandelaars klik hier voor voor een nieuwe wandelwet en het recht om te struinen
|