VERHALEN EN LEGENDEN

Beleef de sagen en legenden van het Izergebergte!
in en rond Nemoland bij de Heksenberg

Het Izergebergte en Reuzengebergte (in het Sudetengebied van Pools Neder-Silezië) ligt in het hart van Europa en in het epicentrum van een roerig verleden waarvan de sporen nog goed zichtbaar zijn. Door het gebied lopen de belangrijkste geologische en historische breuklijnen van Europa, daarom biedt het gebied een caleidoscoop van de geschiedenis van Europa en een toegang tot verborgen schatten. In het westen zijn de meeste breuklijnen onzichtbaar gemaakt of opgeborgen in musea, hier ligt het verleden nog zichtbaar aan de oppervlakte. Evenals de talrijke mineralen, lijken alle sporen van het verleden er te kristalliseren in de meest wonderlijke vormen. Door het IJzeren Gordijn is het gebied afgesloten geweest en heeft de tijd er meerdere dimensies en vormen gekregen. Het is een Niemandsland geworden: een wandelaar wordt in dit gebied een tijdsreiziger in een mythisch landschap. Tussen de breuklijnen van de geschiedenis bloeien de verhalen, legenden en mythen die vertellen over de geschiedenis, het landschap, de mensen die er woonden en hun geheimen.

Nemoland ligt in het hart van dit Niemandsland. Wandelend tussen de breuklijnen zoekt en verzamelt Nemo de verhalen en legenden van het
Izergebergte en Reuzengebergte. Wandelen wordt lezen en beleven, en de koninklijke weg om het gebied te leren kennen en waarderen. Daarom
organiseert Nemo wandelingen in dit gebied en bouwt zij de Izergebergte Sagenhal en wordt de oude watermolen hersteld.


Nemoland biedt voor trage wandelaars een reis in een andere dimensie, zoals Alice in Wonderland (en Bastiaan in het Oneindige Verhaal; Kleine Johannes van vEeden; Japie van Nescio), als een wandeling door een labyrint en een (weerwolven)spel met de werkelijkheid; een reality game op basis van lokale mythen en legenden. We wilden meer over de geschiedenis van ons gebied weten en na lang zoeken vonden we een oude man die vroeger gewoond had in ons dorp. Hij vertelde dat volgens zijn grootvader het vroeger spookte bij ons op de berg en dat er ondergrondse gangen waren. Hij liet ons een oud boek zien dat hij van zijn grootvader gekregen had. Het was een boek met onbekende verhalen over Rübezahl en heksen, en ook een plattegrond van onze omgeving, maar met vreemde namen en tekens. Het boek en de kaart bevatten een schat aan
gegevens die heel anders waren dan de verhalen over Rübezahl die we kenden. Maar ook in ons eigen dorp vonden we Poolse mensen die verhalen vertelden over hun jeugd in het dorp en ook zij vertelden over verschijningen bij ons op de berg. Er blijken bijzondere paddenstoelen te groeien, die door de vrouwen van het dorp geplukt worden. Ook vertelden ze dat het heel vaak onweerde en bliksemde op de Heksenberg, en dat de sneeuw er het langst bleef liggen. We hebben nu zoveel verhalen dat we een Sagenhal willen gaan bouwen om de sagen en legenden te verzamelen, te vertellen en te wandelen! Want de sagen en legenden horen bij de plek waar ze ontstaan zijn. We gaan de verhalen niet alleen vertellen, maar ook uitbeelden en opnieuw beleven. De open gegraven put waar alles begonnen is, hebben we de 'Verhalenput' genoemd. De verhalen borrelen vanzelf naar boven!

ALCHEMIE
Het Nemohuis is gebouwd op een legendarische plek, waar volgens de verhalen de geroemde alchemist Ram gewoond heeft en later de graven van Schaffgotsch een jachtslot hadden. Het huis ligt aan de voet van de Heksenberg of Ramberg met de legendarische rotsformatie, die volgens de verhalen betoverd is, en waar de oorsprong ligt van de (in oorsprong Keltische) Rübezahl-verhalen. Op en rond de Ramberg is vanaf de 10e eeuw de glasindustrie ontstaan, eerst door de alchemisten en later door de Walen uit Venetië die hier hun glashoogovens bouwden. Dit werd de bakermat van de beroemde Silezische en Boheemse glasindustrie.

Niemandsland
Al vanaf de prehistorische tijd is dit gebied een tussengebied en niemandsland tussen kelten, slaven en germanen; tussen romeinen en barbaren;
Polen, Pruisen en Oostenrijk. Een heidense enclave tussen lutherse protestanten, pausgezinde katholieken en slavisch orthodoxen/communisten. En sinds 1946 een verloren land zonder identiteit van verdreven duitsers en polen. Door de nabijheid van de bergen heerst er een bijzonder micro-klimaat en de vruchtbare leem zorgt voor een unieke vegetatie in het sterk verruigde gebied. Ook geologisch is het een tussengebied en overgangszone, waar de meeste waardevolle mineralen van Europa aan de oppervlakte liggen. Ooit het Toscane van Midden Europa, aan de voet van het Reuzen/Isergebergte is het nu een verwaarloosd en vergeten gebied waar de verloren tijd woekert; ongehinderd achteruit en vooruit loopt, zodat natuur en landschap veel meer dimensies hebben dan onze geordende landschappen. Dit vergeten land is in feite een extra-territoriaal gebied, een resttijd waarin opposities spontaan fuseren, de natuur de regie heeft en natuurgeesten (Aga, Rübezahl, weisse Frau) van het verleden bij nacht en ontij spontaan verschijnen. Alsof de alchemist Ram er nog steeds woont en de natuurkrachten benut in zijn ‘grote werk’...

Graven naar geheimen
Terwijl ook in dit gebied de EU-subsidies en het grote geld van beleggers en (mijnbouw)ondernemers zichtbaar het landschap veranderen en ordenen, heeft Nemo net op tijd een landgoed van 34 ha gekocht met gebouwen in een afgelegen gebied, midden in een beschermd vogel en natuurgebied. Hier wil Nemo als een ‘mijnbouwbedrijf’ de geheimen van het eeuwenoude ‘niemandsland’ ontdekken en opdelven; en daarmee ook het uiterst waardevolle natuur&cultuurlandschap beschermen tegen de bedreigingen van mijnbouwbedrijven die het landschap verwoesten.